De ruïnes van Great Zimbabwe, de hoofdstad van de koningin van Sheba, zijn een unieke getuigenis van de Bantu-beschaving van de Shona tussen de 11e en 15e eeuw. De stad, die een oppervlakte van bijna 80 ha beslaat, was een belangrijk handelscentrum en stond vanaf de middeleeuwen bekend.

Het Great Zimbabwe National Monument ligt op ongeveer 30 km van Masvingo en bevindt zich in het laagveld van Zimbabwe. De ruïnes liggen op een hoogte van ongeveer 1.100 meter in een dunbevolkte regio van de Bantu / Shona-bevolking. De structuren, gebouwd tussen 1.100 en 1.450 na Christus, strekken zich uit over bijna 800 ha en is verdeeld in drie groepen: de Heuvelruïnes, de Great Enclosure en de Valleiruïnes.

Heuvelruïnes

De heuvelruïnes vormen een enorme granieten massa gericht op het noordoosten en zuidwesten. De structuren werden continu bewoond van de 11e tot de 15e eeuw. Er zijn talloze aardlagen met van sporen van menselijke nederzettingen. Ruwe granieten blokken vormen aparte Enclosures die toegankelijk zijn via smalle, gedeeltelijk overdekte doorgangen. Dit gedeelte wordt algemeen beschouwd als een ‘koninklijke stad’. De westelijke omheining was vermoedelijk de residentie van opeenvolgende opperhoofden, De oostelijke omheining, waar zes rechtopstaande palen met vogels werden gevonden, werd beschouwd als plaats waar rituelen werden uitgevoerd.

Great Enclosure

De Great Enclosure, die de vorm heeft van een ellips, ligt ten zuiden van de heuvels en dateert uit de 14e eeuw. Het is gebouwd van gesneden granietblokken, opgebouwd in regelmatige muren. De muren bevatten een reeks woonhuizen van dagahutten, een gemeenschapsgebied en een smalle doorgang die leidt naar een hoge kegelvormige toren. De stenen (daga) zijn gemaakt van een mengsel van granietzand en klei. Binnen de stenen muren werden hutten gebouwd. Binnen elk gemeenschapsgebied markeren andere muren het gebied van elk gezin, meestal bestaande uit een keuken, twee woonhutten en een binnenplaats.

Valleiruïnes

De Valleiruïnes zijn een reeks bouwwerken verspreid over de vallei die dateren uit de 19e eeuw. Elk bouwwerk heeft vergelijkbare kenmerken: veel constructies zijn van baksteen (onder andere hutten, binnenvloeren en banken, houders voor ontvangers en bekkens). De gemetselde muren in droge steen bieden isolatie. Lijkend op latere ontwikkelingen van het stenen tijdperk, werd het bouwwerk uitgevoerd met een hoog niveau van vakmanschap, met een indrukwekkende weergave van wanddecoraties.

Wetenschappelijk onderzoek

Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat Great Zimbabwe in de 11e eeuw werd gesticht op een plaats die in de prehistorie was bewoond door een Bantu-bevolking uit de ijzertijd, de Shona. In de 14e eeuw was het de belangrijkste stad van een grote staat die zich uitstrekte over de goudrijke plateaus. De bevolking bedroeg meer dan 10.000 inwoners. Rond 1450 werd de hoofdstad verlaten, omdat het achterland geen voedsel meer kon leveren aan de overbevolkte stad en vanwege ontbossing. De resulterende migratie kwam ten goede aan Khami, dat de meest invloedrijke stad in de regio werd, maar het betekende een afnemende politieke macht. Toen de Portugezen zich in 1505 in Sofala vestigden, werd de regio verdeeld tussen de rivaliserende machten van de koninkrijken Torwa en Mwene-Mutapa.

Archeologische opgravingen

Archeologische opgravingen hebben glaskralen en porselein uit China en Perzië onthuld, en gouden en Arabische munten uit Kilwa die getuigen van de omvang van de langdurige handel met de buitenwereld. Ander bewijs, waaronder potscherven en ijzerwaren, geeft meer inzicht in de sociaaleconomische complexiteit van de stad en over landbouw en pastorale activiteiten. Een monumentaal granieten kruis, gelegen op een traditioneel vereerde en heilige spirituele plek, illustreert ook het gemeenschapscontact met missionarissen.

Integriteit

Het terrein, dat zich uitstrekt tot bijna 800 ha, wordt beschouwd als relatief intact en van een geschikte omvang om de diverse culturele behoeften, functies en interacties van de traditionele en stedelijke gemeenschappen in een continu proces te behouden. De grenzen en bufferzone zijn afgebakend en voldoende groot om de natuurlijke en esthetische eigenschappen van het pand te bevatten. Het is goed beschermd tegen moderne milieudruk en alternatief landgebruik door omliggende culturele en traditionele barrières en door de traditionele gemeenschappen zelf.

De natuurlijke omgeving binnen en rond het Great Zimbabwe Estate is belangrijk voor het behoud van de archeologische overblijfselen en het begrijpen van de relatie tussen de gebouwde omgeving en de omgeving. 

Authenticiteit

De authenticiteit van de structuren staat buiten kijf, met name de fossiele plaatsen die ongestoord moeten blijven. Het is een niet-functionele heilige archeologische vindplaats die om spirituele redenen nog steeds wordt gebruikt door hedendaagse gemeenschappen.

De constructiemethode is uniek in de Afrikaanse architectuur en hoewel ze voorbeelden zijn van soortgelijk werk elders, is er geen zo onderscheidend en imposant als Great Zimbabwe. Het is een bouwwerk dat dat van de prehistorische mens nastreeft en ongetwijfeld van Bantoe-oorsprong is. Het Shona-woord Zimbabwe betekent het huis in steen. De goddelijke spekstenen beeldjes, de Zimbabwe vogels, die in de ruïnes te vinden zijn, getuigen van het gebruik van de site als gebedsplaats van het oude verleden tot het heden.

Goed bewaarde ruïnes van Great Zimbabwe
Goed bewaarde ruïnes van Great Zimbabwe
Great Enclosure van ruïnes Great Zimbabwe
Great Enclosure van ruïnes Great Zimbabwe
Doorkijk ruïnes Great Zimbabwe
Doorkijk ruïnes Great Zimbabwe
Ruïnes van Great Zimbabwe
Ruïnes van Great Zimbabwe
Deel deze pagina: